[مازیار عشاقی]

فن سانتریفیوژ به فن های حلزونی اطلاق می گردد که دارای پروانه های استوانه ای جهت پرتاب باد هستند .
پروانه فن سانتریفیوژ دارای پره هایی به محوریت مرکز هستند که در زاویه های مشخص نصب می شوند.
فن سانتریفیوژ به دو صورت بکوارد و فوروارد تولید می شود. فن با پروانه بکوارد مناسب برای مکش هوا و فن با پروانه فوروارد مناسب برای دهش هوا است .
فن سانتریفیوژ با توجه به کاربری به دو نوع یک طرفه و دو طرفه تولید می شود.فن های سانتریفیوژ دو طرفه دارای هوادهی بالا تری هستند .

عملکرد فن سانتریفیوژ

فن سانتریفیوژ بواسطه حرکت دورانی و ایجاد نیروی گریز از مرکز، هوای بین پره ها را به خارج فن هدایت کرده و خلأ ایجاد  شده بین پره ها، توسط هوای ورودی به فن چایگزین میشود می شود.
فن سانتریفیوژ بوسیله الکترو موتور های تکفاز و یا سه فاز با اتصال شفت مستقیم و یا پولی و تسمه به حرکت در می آید.                                
قدرت موتور و سرعت چرخش و قطر پروانه عوامل تعیین کننده ظرفیت هوادهی فن هستند .

کاربری فن سانتریفیوژ

از فن سانتریفیوژ بعنوان هواکش رستوران ، اگزاست فن پارکینگ ، هواکش آشپزخانه ، دمنده آتش نشانی ، هواکش سقفی و...استفاده می شود .

انتخاب هواکش رستوران

هوا کش رستوران یا همان اگزاست فن رستوران باید توانایی تخلیه هوا به میزان ۸ الی ۱۲ بار در ساعت را داشته باشد .
از فن سانتریفیوژ بکوارد برای تخلیه هوای رستوران می توان بهره برد . فشار هوای سالن غذا خوری به نسبت آشپزخانه رستوران باید مثبت باشد تا دود و بو از آشپزخانه به داخل محیط غذا خوری وارد نشود.
هوای تازه رستوران را باید به نحوی تامین کرد این مقدار برای هر نفر معادل ۲۰ فوت مکعب بر دقیقه است .
این مقدار اگر بر حسب متراژمحاسبه شود به میزان ۲ فوت مکعب بر دقیقه به ازای هر فوت مربع باید باشد.
هواکش رستوران ها و کافه هایی که در آن ها استعمال دخانیات آزاد است ظرفیت بالاتری دارند .
اگزاست فن رستوران و اگزاست فن آشپز خانه باید دو دستگاه مجزا باشند تا بتوان کارایی لازم را در بهره برداری داشت.

هواکش آشپزخانه

تهویه آشپزخانه نیازمند فن مکنده است . مقدار تعویض هوای آشپزخانه های صنعتی به میزان ۱۵ تا ۶۰ بار در ساعت است . تخلیه هوای آشپز خانه ها معمولا ازراه هود های آشپزخانه انجام می گیرد.بر این اساس با توجه به نوع تجهیزات آشپزی از جمله اجاق ها- کباب پز ها و نوع آن و... و سطح کانال هود، مقدار تخلیه ی هوا مشخص می شود.

اگزاست پارکینگ

پارکینگ ها زمانی احتیاج به تهویه دارند که متراژ آن از ۵۰۰ مترمربع بیشتر باشد و یا پارکینگ هایی که تعداد طبقات آنها ۳ طبقه یا بیشتر باشد.
تعداد دفعات تعویض هوای پارکینگ به میزات ۶ تا ۱۰ بار در ساعت باید بیشتر باشد . فشار هوای پارکینگ همواره باید منفی باشد و میزان هوای جایگزین باید ۵۰ تا ۷۵٪ هوای تخلیه باشد. در این شرایط اگر امکان تعویض طبیعی هوا نباشد باید از فن دمنده برای بهبود هوای پارکینگ استفاده کرد . مقدار هوای تعویض پارکینگ به ازای هر فوت مربع از سطح کف معادل ۱/۵ فوت مکعب بر دقیقه است .
دمنده ی آتش نشانی

فن دمنده ی آتش نشانی از نوع فن های سانتریفیوژ فوروارد است که جهت تغذیه معابر و راه پله ها بکار می رود . فن دمنده آتش نشانی علاوه بر نفوذ آتش به راه پله و طبقات دیگر سبب خروج ایمن افراد از راه پله ها و کریدورها شده و به نیروهای آتش نشان برای رسیدن به محل آتش کمک می کند.
محاسبه ی دمنده ی آتش نشانی در ساختمان های مختلف متفاوت است و به درب ها و خروجی ها و درزهای هوا مرتبط می باشد.
فن دمنده آتش نشانی در مواقع اضطراری با استفاده از سنسورهای آتش تعبیه شده در ساختمان عمل می کند.

هواکش سقفی

هواکش سقفی در دو نوع indoor نصب در داخل  و outdoor نصب در خارج تولید می شود. هواکش سقفی outdoor که معمولا روی بام و در مسیر انتهای کانال هوا نصب می شودو فن آن از نوع بکوارد مکنده است.
هوا کش سقفی indoor نصب در داخل که از فن های دمنده فوروارد استفاده می کنند در سقف کاذب نصب می شوندو برای جلوگیری از بروز صدا باید در داخل باکس قرار بگیرند و مجهز به سایلنسر باشند.هواکش سقفی indoor از نوع با فن دمنده می باشد.

مقدار دفعات تخیله هوا در ساعت در محیطهای مختلف:
کاربری
      دفعات تعویض هوا
سالن غذاخوری هتل
5 تا 15 بار
آرایشگاه زنانه و مردانه
6 تا 10 بار
آشپزخانه
15 تا 60 بار
سالن کنفرانس
8 تا 15 بار
سرویسهای بهداشتی عمومی
20 تا 80 بار
اتاق کامپیوتر
15 تا 20 بار
غذاخوری
12 تا 15 بار
اتاق کار
4 بار
فروشگاه بزرگ
5 تا 8 بار
استخر عمومی
20 تا 30 بار
فروشگاه کفش و لباس
6 تا 8 بار
انبار
 2 بار
کارخانه با ماشین آلات غیر آلاینده
4 تا 8 بار
ایستگاه آتش نشانی
4 تا 10 بار
کلاس مدرسه
2 تا 8 بار
خشکشویی
10 تا 25 بار
کلینیک پزشکی
2 تا 4 بار
داروخانه
۶ تا 10 بار
مرغداری
5 تا 10 بار
رستوران
8 تا 12 بار
دفاتر پست
4 تا 10 بار
مرکز پلیس
4 تا 10 بار
مساجد
8 تا 15 بار
سالن ورزشی
20 تا 30 بار
موزه
12 تا 15 بار
سالن انتظار عمومی
2 بار
موتورخانه
15 تا 20 بار
سالن تاتر و سینما
8 تا 15 بار
نانوایی و سالن پخت قنادی
20 تا 40
سالن تولید
10 تا 50 بار
بانک
4 تا 10 بار
پست برق
4 تا 10 بار
کتابخانه
4 بار
چایخانه
12 تا 15 بار
کارگاه ماشین ابزار
5 تا 20 بار
جواهر فروشی
4 تا 6 بار
کارخانه کاغذسازی
15 تا 25 بار
کارخانه تولید منسوجات 
4 تا 15 بار
نجاری
5 تا 15 بار
سالن ریخته گری
15 تا 40 بار