[pml1990]

در این مقاله سعی داریم سوالات متداولی که در خصوص تعویض مفصل و یا جراحی زانو پیش میاد بیان کنیم .
تعویض مفصل چیست؟
بخش عمده ای مباحث جراحی زانو مربوط به تعویض مفصل است، داخل مفاصل غضروف هایی وجود دارد که این غضروف ها یک سطح نرم و لولایی شکل را برای بدن به وجود می‌آورند که مفاصل بتوانند به راحتی حرکت کنند.عضلات هم می‌توانند نیروهایشان را روی این مفاصل اعمال کنندو انسان بدین‌گونه می‌تواند در طول زندگی از مفاصل خود بدون درد و با کارایی بسیار زیاد استفاده کنند.


تعویض مفصل زانو

بعضی مفاصل فرسایش بیشتری دارند و بعضی کمتر اما تقریباً همه ی مفصل ها در اثر کهولت سن دچار فرسودگی شده و مقداری از کارایی خود را از دست میدهند و مقداری از صافی مفصل و صافی غضروف ها را از دست میدهند.اما برخی التهاب باعث تسریع در از بین رفتن مفاصل می شود مهمترین علت ضربه است.

ژنتیک یا ارث بردن و تغذیه به مقدار کمی می‌تواند موثر باشد نوع زندگی یا لایف استایل هم می‌تواند موثر باشد.

جراحی زانو
برخی مفاصل ذات زودتر دچار فرسایش می‌شوند مثل مفاصل زانو و ستون فقرات این مفاصل زودتر و بیشتر از سایر مفاصل از بین میرود گاهی به دلیل ضربه خوردن مفصل به طور ناگهانی تخریب می‌شود و برای همیشه غیر قابل برگشت است بشر از دیرباز به فکر افتاد که وسیله‌ای را جایگزین مفصل کند.

در ابتدا غضروف ها را به صورت کامل خارج می کردند و متوجه می شدند که پایداری و کارایی مفصل به طور کلی از بین میرود همانند ورود صنعت به تمام قسمت‌های زندگی بشر صنعت وارد پزشکی هم شد.علوم صنعتی و مهندسی توانستند در بحث مفاصل بسیار موفق باشند.تعویض مفصل به صورت ابتدایی حدود ۴۰، ۵۰ سال پیش روی مفاصل هیپ و زانو انجام شد سپس با پیشرفت بشر در زمینه تعویض مفصل نوع مواد به گونه ای تغییر کرد که کارایی بیشتری داشته باشند و تاثیر منفی روی بدن نداشته باشد که در اصطلاح به این امر bioavailability می‌گویند .

 
جراحی زانو

تعویض مفصل و جراحی زانو
یعنی جسمی که تاثیر منفی روی بدن نداشته باشد و ضمناً بدن هم تاثیر منفی روی آن نداشته باشدو بتواند سالیان سال در بدن با کارکرد قابل قبول مورد استفاده قرار بگیرد.برخی فلزات در بدن سیستم ایمنی بدن را به شدت تحریک می‌کنند مثل مواد آلی گیاه چوب و سیستم ایمنی بدن می تواند به صورت پاتولوژیک جسم خارجی را دفع کند.گاهی نیز ممکن است خود فلز بی ضرر باشد ولی خود بدن جسم خارجی را حل میکند و دفع میکند.

همچنین ابزارهای کارگذاری مفاصل مصنوعی در ابتدا بسیار ساده تر بودند و همین طور که در سایر رشته ها شاهد پیشرفت بودیم.در مورد ابزار تعویض مفصل هم این تغییرات مثبت را شاهد بودیم درگذشت طول مدت عمل تعویض مفصل زانو یا لگن خیلی طولانی بود اما امروز شاهد سرعت و دقت بسیار بالایی هستیم از طرفی کارایی.و جنس مواد تشکیل دهنده پروتز ها هم خیلی پیشرفت داشته به طوری که پروتز طول عمر بیشتری دارد.طول عمر تعویض مفصل صرفاً وابسته به جنس آن نیست.بسیاری از بیماران نگران هستند که طول عمر پروتز چقدر خواهد بود.پروتز های کمپانی های مختلف از لحاظ طول عمر تفاوت بسیار کمی دارند.

• نحوه نگهداری
  
  
• نحوه کارگذاری مفصل
  
  
• نحوه استفاده بیمار از مفصل
  

وجنس استخوان بیمار بسیار حائز اهمیت است چون پروتز در داخل استخوان بیمار گذاشته میشود.و این موضوع مهم است که استخوان مفصل جدید را چگونه نگه خواهد داشت.

آیا جراحی زانو یا تعویض مفصل انجام بدهیم یا خیر؟
برخی افراد عمل تعویض مفصل را به عنوان یک عمل بسیار ساده می دانند که در اولین ویزیت از پزشک انتظار پیشنهاد جراحی دارند که این موضوع کاملا اشتباه است.تعویض مفصل جراحی زانو ی ساده و پیش پا افتاده ای نیست و از طرفی برخی بیماران فکر می کنند.بعد از جراحی زانو تعویض مفصل زانو ،دیگر هم نمی شود.

و یا جراحی لگن بعد از تعویض دیگر کارایی نخواهد داشت و یا تا آخر عمر محکوم به لنگیدن هستند.این موضوع هم کاملا اشتباه است.اگر تعویض مفصل در یک فرد مناسب توسط یک پزشک کار آمد با روشی صحیح انجام شود می تواند.زندگی فرد را متحول کند و می‌تواند عملکرد کاملی به عضو برگرداند.

 
جراحی زانو

تعویض مفصل در چه افرادی باید انجام شود؟
تعویض مفصل برای فردی که مشکل بسیار کمی دارد یعنی فرد به زندگی خود ادامه میدهد.بدون درد و بدون لنگش و کار خود را بدون مشکل خاصی انجام می دهد.برای گذراندن زندگی مجبور به خوردن مسکن نیست.فردی که مشکل حکمی دارد مشکل کم را با تعویض مفصل حل نکنیم.

افرادی که مشکلات بسیار زیادی دارند مناسب تعویض مفصل نیستند.

افرادی که مشکلات آنها آنقدر زیاد است که با تعویض یک مفصل حل نمی شود و بیمار احساس بهبودی نمی کند.مثلاً فردی که تمام مفاصل او خراب است از جمله ستون فقرات فرسوده و خمیده از لگن ها خراب و مفاصل زانو ها خراب است و درگیر بیماری های روماتیسمی است و یا اینکه بیمار آرتروز ژنتیکی مادرزادی شدیدی در تمام مفاصل دارد این افراد با تعویض یک مفصل احساس خوبی نخواهند داشت و مشکلی حل نخواهد شد

مثلاً فردی که به دلیل دردهای ناشی از ستون فقرات که در سایر اندام ها احساس می شود مجبور به مصرف مسکن در تمام روز است صرفاً با تعویض مفصل زانو و باقی ماندن ستون فقرات در شرایط سابق بهبودی حاصل نخواهد شد و کیفیت زندگی خیلی تغییر نخواهد کرد.
منبع http://draliyeganeh.com

[dr-bahaminattar]

زانو یکی از مهمترین مفاصل بدن است که فشار زیادی را در طول فعالیت‌های مختلف روزانه، مانند دویدن، تحمل می‌کند. این فشار بسیار زیاد، باعث می‌شود زانو در برابر ضربات، شکستگی‌ها و بیماری‌های التهابی مانند آرتروز یا ساییدگی زانو بسیار آسیب‌پذیر باشد. همچنین لازم است بدانید این مفصل از سه بخش کشکک زانو، استخوان تیبیا یا همان درشت نی و استخوان ران تشکیل شده است. سطح استخوان‌ها را در مفصل زانو غضروف مفصلی می‌پوشاند. دو گروه از عضلات و تعداد زیادی تاندون و رباط، وظیفه ثبات مفصل زانو و کمک به حرکات آن را برعهده دارند. اگر هر کدام از این بخش‌ها دچار مشکل و بیماری شود، ممکن است علائم آزاردهنده‌ای مانند درد و تورم زانو ایجاد شود.

در صورت وجود هرگونه علامت هشداردهنده در زانو مانند صدا دادن زانو یا پس از وارد شدن ضربه و آسیب شدید به آن، حتماً به دکتر زانو مراجعه کنید. در ادامه با وظایف دکتر فوق تخصص زانو، بیماری‌هایی که تشخیص آن‌ها در حوزه وظایف او قرار می‌گیرد، و اقداماتی که می‌تواند برای درمان بیماری‌های زانو انجام دهد، بیشتر آشنا می‌شویم.

دکتر متخصص زانو کیست؟
دکتر زانو، پزشکی است که پس از پایان دوره پزشکی عمومی، در رشته ارتوپدی و پس از آن در رشته فوق تخصص جراحی زانو ادامه تحصیل داده است. ارتوپدی شاخه‌ای از علم پزشکی است که شناخت و درمان بیماری‌های سیستم اسکلتی و عضلانی بدن در آن بررسی می‌شود. این بیماری‌ها می‌توانند باعث درگیری ساختارهای زیر شوند:

استخوان‌ها
ماهیچه‌ها
تاندون‌ها و رباط‌ها
مفاصل
اعصاب
پزشکان و فوق تخصص ارتوپد و همچنین دکتر ارتوپد کودکان، همگی توانایی تشخیص و درمان بیماری‌های زانو را دارند اما انجام برخی جراحی‌های پیشرفته‌تر و جدی‌تر، تنها توسط جراح زانو انجام می‌شود.

وظایف فوق تخصص جراحی زانو
همان‌طور که گفتیم دکتر زانو، پزشک ارتوپدی است که در تشخیص و درمان بیماری‌های زانو تخصص دارد. شناخت بیماری‌هایی که اجزای مختلف سازنده مفصل زانو را درگیر می‌کنند و انجام روش‌های درمانی مناسب، از وظایف یک دکتر ارتوپد زانو است.

با اینکه درد زانو و اغلب بیماری‌هایی که آن را درگیر می‌کنند، به خوبی به روش‌های درمانی غیرجراحی پاسخ می‌دهند، اما در مواردی، مانند پاره شدن رباط صلیبی، جراحی تنها راه درمان بیمار است. جراحی‌های زانو مانند جراحی تعویض مفصل زانو توسط فوق تخصص زانو و یا پزشک ارتوپد انجام می‌شود. همچنین پزشک فوق تخصص زانو علاوه بر شناخت و درمان بیماری‌های زانو، توانایی شناخت و در صورت لزوم درمان سایر بیماری‌های سیستم عضلانی و اسکلتی بدن را نیز دارد.

دکتر ارتوپد زانو چه عارضه‌هایی را درمان می‌کند؟
از بیماری‌های شایعی که توسط فوق تخصص زانو درمان می‌شود، می‌توان موارد زیر را نام برد:

آرتریت‌های مفصل زانو
انواع دررفتگی‌های زانو و نیمه دررفتگی کشکک زانو
شکستگی‌های کشکک زانو
آسیب‌های وارد شده به رباط‌های و تاندون‌ها، مانند آسیب‌های رباط‌های صلیبی قدامی و صلیبی خلفی
پارگی‌های مینیسک
پارگی‌های تاندون‌های زانو
تروما و وارد شدن آسیب به غضروف مفصلی یا استخوان‌ها
شکستگی‌های دیستال (انتهای) استخوان ران
آرتریت روماتوئید
تاندونیت کشکک زانو
شکستگی‌های قسمت فوقانی استخوان تیبیا (درشت نی)
یکی از شایع‌ترین علل مراجعه به دکتر زانو، استئوآرتریت یا همان آرتروز است. درگیری مفصل زانو در زمینه آرتروز بسیار بالا است و می‌تواند باعث علائم آزاردهنده‌ای مانند درد و گرفتگی مفصل زانو شود. همچنین یکی دیگر از بیماری‌های زانو که در ورزشکاران زیاد دیده می‌شود، پاره شدن رباط صلیبی است که توسط جراح رباط صلیبی با جایگزین کردن تاندون درون زانو درمان می‌شود.

دکتر ارتوپد زانو
یکی از مهمترین نکات در درمان بیماری‌های زانو، تشخیص و درمان سریع است. درمان صحیح و به موقع، می‌تواند تا حد بسیار زیادی از عوارض بیماری‌های زانو در آینده جلوگیری کند. علائم زیر از نشانه‌های هشداردهنده وجود بیماری در زانو هستند. در صورت بروز هر یک از این علائم، حتماً به جراح زانو مراجعه کنید:

قفل شدن زانو
تغییر شکل در زانو
درد و تورم زانو پس از ضربه و حادثه، که در حال بدتر شدن است
شنیدن صدای ناگهانی در هنگام وارد شدن ضربه به زانو
کاهش دامنه حرکت مفصل زانو
احساس سوزن سوزن شدن، مورموز شدن و بی‌حسی در ساق پا
درد در هنگام خم و راست کردن زانو
احساس عدم ثبات مفصل زانو
احساس توده پشت زانو
خون مردگی اطراف زانو
فوق تخصص زانو، با بررسی علل احتمالی ایجاد علائم بالا، درمان مناسب را به شما پیشنهاد خواهد داد. درمان بیماری‌های زانو به دو روش جراحی و روش‌های غیر جراحی انجام می‌شود اما همان‌طور که گفتیم در مواردی، جراحی تنها راه درمان بیماری‌های بالا است.


منبع: دکتر متخصص زانو

[zahraasadi20222021]

مجله فرهنگی هنری

نکاتی برای داشتن تغذیه سالم