[نیاز غنی]

سندرم پای بی‌قرار (RLS) که به نام بی‌قراری پاها یا پاهای ناآرام و پرش غیر‌ارادی پا نیز شناخته می‌شود، باعث ایجاد احساس ناخوشایند و ناراحتی در پاها است که با تمایل و اجبار در تکان‌دادن و حرکت پاها به‌منظور رفع ناراحتی همراه می‌شود.
سندرم پای بی‌قرار چیست؟
سندرم پای بی‌قرار جزو اختلالات خواب طبقه‌بندی می‌شود. زیرا مبتلایان در به خواب رفتن و داشتن استراحت کافی در شب با مشکل مواجه هستند. پرش پا در خواب جزو اختلالات حرکتی نیز شناخته می‌شود زیرا تکان دادن و حرکت معمولاً درد و ناراحتی را برطرف می‌کند. در سندرم پای بی‌قرار، بیمار تمایل دارد دائماً پاها را در حرکت نگه دارد و تکان دهد. در توصیف این بیماران می‌توان گفت که آن‌ها حتی شب‌ها نیز در رختخواب در حال تکان‌خوردن و حرکت پاها هستند.

نشانه‌های مربوط به بی‌قراری پاها معمولاً عصرها دیده می‌شود و اغلب در هنگام خواب و هنگام استراحت، مانند نشستن یا درازکشیدن در رختخواب، تشدید می‌شوند.

این علائم در زمان نشستن طولانی بدون تحرک برای مثال موقع تماشای فیلم در سینما تشدید می‌شوند. تکان‌دادن و حرکت باعث تسکین درد و ناراحتی در سندرم پای بی‌قرار می‌شود اما با توقف حرکت، درد و ناراحتی دوباره بر‌می‌گردد.
RLS می‌تواند خستگی و خواب‌آلودگی روزانه را ایجاد کند و بر روی خلق‌وخو، تمرکز، عملکرد شغلی و تحصیلی تأثیر منفی بگذارد.

درد و علائم سندرم پای بی‌قرار چگونه است؟
سندرم پای بی‌قرار در زنان و مردان دیده می‌شود ولی بیشتر زنان را گرفتار می‌کند. نوع بی‌قراری پا و احساس ناخوشایند در افراد مختلف، متفاوت است:

• احساس درد و داشتن نبض در پاها
  
  
• حس خارش یا کشیده شدن در پاها
  
  
• داشتن احساس مور،مور و گزگز در پاها
  
  
• داشتن علائم در بازوها و به‌ندرت در سر و سینه
  
  
• داشتن علائم در هر دو پا و گاهی فقط در یک سمت بدن
  

داشتن این علائم در هنگام خواب به شکل‌های متفاوتی بروز می‌کند. در این افراد علائم معمولاً نزدیک صبح کمتر می‌شود و بیمار می‌تواند نزدیک صبح راحت‌تر بخوابد. RLS می‌تواند باعث تأخیر در به خواب رفتن و اختلال در عملکرد روزانه شود. در موارد شدید  علائم RLS، یش از دو بار در هفته رخ می‌دهد و منجر به وقفه‌های شدید خواب و اختلال در عملکرد روزانه می‌شود.

ازآنجایی‌که حرکت پاها علائم RLS را کم می‌کند، اغلب مبتلایان پاها را در حرکت می‌گذارند. از حرکات کف پا تا تکان کامل پا و از این پهلو به آن پهلو شدن در رختخواب همه برای کم‌کردن شدت درد انجام می‌شود.
همچنین شدت علائم در روزهای مختلف و در بین افراد متفاوت است. معمولاً علائم بیماری یک یا دو بار در هفته رخ می‌دهند. در مراحل اولیه ممکن است علائم برای یک هفته تا چند ماه دیده نشوند. البته به‌مرورزمان با بالا‌رفتن سن علائم تشدید می‌شوند.

علت بروز سندرم پای بی‌قرار چیست؟
علت بی‌قراری پاها در این سندروم در بسیاری از موارد ناشناخته است. بااین‌وجود مبتلایان در سنین کم‌تر از ۴۰ سال معمولاً زمینه‌ی ارثی و خانوادگی بیماری را دارند. دلیل بی‌قراری پا می‌تواند یکی از موارد زیر باشد:

• ابتلا به بیماری‌های مزمن مانند پارکینسون، ام‌اس، بیماری کلیوی؛ بیماری دیابت و نوروپاتی محیطی و کمبود آهن همگی باعث بروز سندرم پای بی‌قرار می‌شوند. رفع این علل یا کنترل این بیماری‌ها به کاهش شدت علائم سندرم پای بی‌قرار منجر می‌شود.
  
  
• مصرف برخی داروها از جمله داروهای ضد‌انعقادی، داروهای ضدویروسی، برخی از داروهای ضد‌افسردگی، داروهای سرماخوردگی و آلرژی که شامل آنتی‌هیستامین‌های آرام‌بخش هستند، ممکن است علائم را بدتر کنند.
  
  
• سندرم پای بی‌قرار در بارداری نیز گزارش شده است، بخصوص در سه ماه آخر بارداری، بانوان ممکن است RLS را تجربه کنند. علائم معمولاً تا یک ماه پس از زایمان از بین می‌روند.
  
  
• عوامل دیگر، از جمله مصرف الکل، نیکوتین، کافئین و محرومیت از خواب، ممکن است علائم بیماری را ایجاد کرده و یا بدتر کند. بهبود خواب یا ترک الکل در این موارد ممکن است علائم را تسکین دهد.
  
  
• واریس و نارسایی مزمن وریدی هم می‌تواند باعث بروز سندرم پاهای ناآرام شود. در بسیاری از موارد درمان واریس می‌تواند این علایم را برطرف کند یا از شدت آن بکاهد.
  

سندرم پای بی‌قرار چگونه درمان می‌شود؟

در افرادی که به‌صورت ارثی بی‌قراری پا دارند درمان قطعی وجود ندارد ولی با رعایت برخی توصیه‌ها می‌توان شدت علائم سندروم بی‌قراری را کاهش داد. پس در صورت ارثی بودن، سندرم پای بی‌قرار درمان قطعی ندارد.
در مواردی از پاهای بی‌قرار که به دلیل مشکلات و بیماری‌های دیگر بروز کرده است، برطرف‌کردن علت اصلی می‌تواند علائم سندرم پای بی‌قرار را کنترل کند. 


کلینیک سندروم پای بی‌قرار

درصورتی‌که علت اصلی بی‌قراری در پاهای شما واریس باشد می‌توانید به متخصص درمان واریس برای درمان سندرم پای بی‌قرار مراجعه نمایید.

منبع: سندرم پای بیقرار نوشته دکتر مهرداد اقدسی متخصص درمان واریس